Prof. zw. dr hab. Wacław LEŚNIAŃSKI
(1886-1956)
W. Leśniański urodził się 28.09.1886r. w Trembowli. Po ukończeniu szkoły podstawowej w Trembowli został przyjęty do gimnazjum klasycznego we Lwowie, które ukończył 1905r. W latach 1905 – 1909 studiował na Wydziale Chemii Technicznej Lwowskiej Szkoły Politechnicznej, po czym złożył w lipcu 1909r. końcowy egzamin dyplomowy uzyskując tytuł inżyniera chemika. W 1910r. został asystentem w Katedrze Technologii Chemicznej u prof. B. Pawlewskiego. W czerwcu 1914r. po obronie pracy doktorskiej pt. „O parachinonach fenonaftakrydonu i chinakrydonu” i złożeniu egzaminów uzyskał stopień doktora nauk technicznych. Od sierpnia 1914r. do września 1917r. przebywał w Trembowli i pełnił obowiązki nauczyciela na prywatnych kursach gimnazjalnych.
W październiku 1917r. przeniósł się do Lwowa i podjął pracę w laboratorium Spółki „Metan”, która w r 1922 przekształciła się w Chemiczny Instytut Badawczy. Tam pracował do września 1923r. jako prokurent Spółki a po jej przekształceniu w Instytut pełnił funkcje członka zarządu zachowując to stanowisko również po przeniesieniu w 1925r. Instytutu ze Lwowa do Warszawy. W placówce tej były prowadzone badania związane z krajowym przemysłem.
W latach 1920-23 Leśniański prowadził zlecone wykłady z technologii chemicznej organicznej na Wydziale Chemicznym Politechniki Lwowskiej. W 1922r. przedłożył Radzie Wydziału Chemicznego rozprawę pt. „Rozkład nafty w strumieniu gorących gazów spalenia”, która stanowiła podstawę do przeprowadzenia przewodu habilitacyjnego i nadanie 1923 stopnia docenta. W 1923r. została utworzona Katedra Technologii Chemicznej III (przemysłu organicznego), której organizatorem i kierownikiem został W. Leśniański. W październiku 1923 Leśniański mianowany został profesorem nadzwyczajnym, a w sierpniu 1929 profesorem zwyczajnym Katedry Technologii Chemicznej Organicznej na Wydziale Chemicznym Pol. Lwowskiej. W latach 1926-28 i 1933-35 był dziekanem Wydziału Chemicznego Pol. Lwowskiej. W latach 1932 – 39 współpracował z fabryką półproduktów i barwników organicznych „Przemysł Chemiczny – Boruta” w Zgierzu jako jej konsultant.
Po wybuchu II wojny w 1939r. był nadal profesorem Katedry Technologii Chemicznej Organicznej w Lwowskim Instytucie Politechnicznym. W lipcu 1941r. po wkroczeniu armii niemieckiej został usunięty z Uczelni i był bez pracy do października 1941. Od listopada 1941 pełnił obowiązki nauczyciela w średniej Chemicznej Szkole Zawodowej, a od maja 1942 wykładał na utworzonych przez okupanta Zawodowych Kursach Technicznych, które stały się formą wyższych studiów dla młodzieży polskiej. W lipcu 1944, bezpośrednio po wyzwoleniu Lwowa wraz ze współpracownikami przystąpił do uporządkowania zdewastowanego gmachu chemicznego Politechniki i w październiku rozpoczął zajęcia dydaktyczne.
W końcu września wyjechał Leśniański z rodziną do Gliwice gdzie od października rozpoczął działalność w nowo powołanej Politechnice Śląskiej. Wspólnie z profesorami A. Josztem i W. Jakubem oraz przybyłymi ze Lwowa pracownikami przystąpił do organizowania Wydziału Chemicznego. W latach 1945-50 był jego pierwszym prodziekanem. Do 1939r. Leśniański prowadził wykłady z technologii chemicznej organicznej a od 1945r. z technologii chemicznej organicznej oraz nowo opracowane nowocześnie wykłady z technologii związków alifatycznych. Prowadził studia aspiranckie (5 osób) i wydał skrypt.
Jednym z głównych tematów prac naukowo-badawczych były opracowania z dziedziny półproduktów i barwników w większości nie opublikowane. Prace te przyczyniły się do rozbudowy i rozwoju. Z.Ch. „Boruta” . Rozpoczęte w latach dwudziestych prace nad pirolitycznym rozkładem par nafty były kontynuowane w poszerzonym zakresie po 1945r. Przedmiotem zainteresowania stała się po 1945r. przemysłowa synteza organiczna związana z Z.Ch. Oświęcim i Kędzierzyn. Interesował się odbudową zakładów przemysłowych zniszczonych przez okupanta i nawiązał współpracę z Instytutami : Metalurgii, Węglowym, Koksowniczym, Syntezy Chemicznej, w których pełnił funkcje członka rad naukowych. W połowie lat pięćdziesiątych uruchomił i kierował pracownią Instytutu Syntezy Chemicznej w Gliwicach, zlokalizowanej w Katedrze Technologii Chemicznej Organicznej. W r 1909-10 jako stypendysta odbył staż naukowy z zakresu chemii barwników w Szkole Chemicznej w Miluzie ((Alzacja) a w 1911 odbył kilkumiesięczną praktykę w fabryce barwników w Hoechst n/M w Niemczech.
Brał czynny udział w życiu towarzystw naukowych, był członkiem, założycielem P.T. Chem, członkiem P.T. Fizycznego, Stowarzyszenia Inż. I Techn. Przem. Chem., członkiem Komitetu Redakcyjnego miesięcznika „Metan”, oraz czasopisma „Wiadomości chemiczne”. Ponadto od 1946-49 prowadził redakcję wznowionego po wojnie w Gliwicach „Przeglądu chemicznego”.
Na podkreślenie zasługuje również długoletnia działalność W Leśniańskiego w charakterze przewodniczącego Uczelnianej Komisji Bibliotecznej, dzięki której zostały położone trwałe podstawy przyszłego rozwoju Biblioteki Pol. Śl.
Dorobek naukowy prof. Leśniańskiego stanowią 48 publikacje oraz wiele nie opublikowanych opracowań szczególnie dla Z.Ch.”Boruta”.
Za całokształt działalności i osiągnięcia naukowe został prof. Leśniański w r 1937 odznaczonym Krzyżem Komandorskim OOP, a za działalność po 1945r. Złotym Krzyżem Zasługi.
Wielki uczony, który położył ogromne zasługi w dziele rozwoju nauki- zasłużony pedagog, który wychował przez długie lata swojej niezwykle sumiennej pracy w atmosferze serdecznej troski szereg pokoleń inżynierów i naukowców, stwarzając własną szkołę polskich technologów. Był równocześnie niezwykle skromnym człowiekiem. Cechowała Go życzliwość, bezpośredniość, uprzejmość i każdy, kto się z Nim zetknął, mógł odczuć Jego głęboko humanistyczne, prawdziwie ludzkie cechy charakteru. Zmarł w Gliwicach 14.11.1956r.
